افغانستان کې ځوانان او کوچنیان هم پر شکر ناروغۍ اخته کېږي

د افغانستان روغتیا وزارت وایي په دې هیواد کې ورځ تر بلې د شکر (ډیابیټ) ناروغان ډیریږي. ډاکټران وایي دا ناروغي د پاخه عمر کسانو تر څنګ په کوچنیانو او ځوانانو کې هم شته. د لوګر اوسیدونکی ۳۰ کلن رحمت الله هره میاشت د شکر معاینې او درملو لپاره کابل ته ځي.

دی وايي، درې کاله وړاندې معلومه شوه چې شکر لري .

“ماته غوسه راتله په هیڅ خبره به غوسه کېدم، وزن مې هم کمېده، وجود مې درد کاوه ګنګس به وم او صحرا ګشت ته به تلم”.

دی وايي، اوس یې شکر نورمال دی، خو دارو خوري.

د شکر دوه ډوله ناروغان

ډاکټران وایي، شکر ناروغان په دوو ډلو ویشي؛ ماشومانو او ځوانان یې په یوه او د پاخه عمر کسان یې په بله ډله کې راځي.

د ډاکټرانو په وینا د پاخه عمر کسانو پرتله د ځوانانو او ماشومانو د شکر درملنه ګرانبیه او ستونزمنه ده.

عبدالجبار نظري هغه پلار چې پخپله او دوه زامن یې چې ۱۱ او ۱۴کاله عمرونه لري په شکر اخته دي.

د شکر ناروغۍ متخصص داکټر حبیب گل اریوبي وایي که دغه ناروغي په وخت کنټرول نه شي د مرګ لامل ګرځي.

“دا نور غړي خرابوي، لکه د سترګو، عصابو او زړه ناروغۍ پیدا کوي، یا د پښتورګو او محیطي عصابو ناروغي منځته راوړي چې ان د پښو پرې کېدو سبب هم کېږي.

شکر ناروغي په وینه کې ستونزې رامنځ ته کوي او کېدای شي چې پښتورګو یا ګردو ته زیان رسوي او د ړندېدو او همدارنګه د زړه د ناروغیو او قلبي حملو امکان په کې شته .

د روغتیاپالو په خبره، د وزن ډیروالی، غوړین خوراک او فزیکي کار نه کول او ځیني وخت میراثي نژادېوالی او د عمر ډېروالی شکر ناروغي پیدا کوي.

مخنيوی:

که منظم ورزش وشي، سم خواړه وکارول شي، په خوړو کې د غوړو او خوږو اندازه کابو کړی شي او سیګرټ ونه څکول شي، نو د شکر مخنیوی کېدلی او کنټرولېدلی شي.

افغانستان کې په شکر د اخته کسانو شمیر ۸ عشاریه ۴ سلنه دی او هر کال له لسو تر شل زرو کسان د دې ناروغۍ له امله مري.

ملګرو ملتونو سږ کال له شکر سره د مبارزې نړیواله ورځ د ښځې او شکر ناروغې په نوم ولمانځله.

دغه سازمان وایي اوس مهال په نړۍ کې ۱۹۹ میلیونه ښځې په شکر اخته دي چې تر ۲۰۴۰ کال به دغه شمیرې ۳۱۳ میلیونو ته ورسیږي.