ظلم د قيامت د ورځې تيارې دي

بسم الله الرحمن الرحیم

د ظلم اصطلاح په لغت کی ستم، له حده وتلي تیری، د حق سپمولو یا محوه کولو ، او د وړ شي ناوړه کولو ته وایی . په بل عبارت ، ظلم د ځان یا د بل پر حق تیری ، باطل ته میلان او رغبت ، د نورو د حق او مالکیت قبضې ، او د الهي قانون د حدودو لټپېرولو ته ویل کیږی .

الله تعالی هغو کسانو ته ظالمان یا ستمکاران وایي چی د نورو د حقوقو مانع او خنډ سی . په مجموع کی هر هغه کار چی د ځان او نورو حق تلف کړي یا تیری پر وشي، ظلم بلل کیږي او د همدې معنی او مفهوم له مخی الله تعالی شرایع نازل کړي دي چی د هغو څخه هدف د انسانانو په منځ کی د هر ډول ظلم او ستم د جرړو کښل دي، نو ځکه پر دغو شرایعو سترګې پټول او په خلاف یې عمل کول ظلم دی.

الله تعالی انسانان د ظلم او ستم څخه منع کړي دي او داسې فرمایي : « نو د ظالمانو پر حال د عذاب د ورځې له امله افسوس دی » ( الزخرف : ۶۵ ) ، او هم یې فرمایلي دي : « های چې پر ظالمانو د خدای لعنت دی » ( هود : ۱۸ ) .

هو ګرانه لوستونکې ، موږ ولیده چې الله تعالی ظالم د شیطان سره یو برابر کړ او خپل لعنت یې پر ووایه. نو د ظالمانو پر حال دې افسوس وي !

رسول الله صلی الله علیه وسلم هم موږ د ظلم او ستم څخه خبرداره کړي یو او داسې فرمایي : « درې دعاوې بېله شکه قبلیږي : د روژه لرونکي دعا ، او د مظلوم دعا او د مسافر دعا » [ البته هدف د دعا او ښیرا دواړو څخه دی ] .

اوس به د ظلم ډولونه وپیژنو، ظلم عمدتاً درې ډولونه لري چې دا دي :

لومړی ـ د الله تعالی په وړاندې ظلم :

هغه دی چې انسان پر خپل خالق باندې باور ونلري او پر الله سبحان و تعالی باندې کفر وکړي . خدای تعالی د ځان په وړاندې شریک نیول تر ټولو ستر ظلم بولي او فرمایي چې : « … د الله سره شریک مه نیسئ چی په حقیقت کی شِرک لوی ظلم دی » ( لقمان : ۱۳ ) .

دوهم ـ د انسان ظلم پر خپلو همنوعانو باندې :

هغه دی چې یو ظالم انسان د چا پر مال ، ځان او حریم باندې تیری وکړي . بد ویل ، د هغوی د مال یا کوم شي جبراً اخیستل او پر حق او حقوقو یې تیری ظلم دی چې د دغسې ظالم ځای به دوږخ وي . هر مسلمان د ټولو دغسې اعمالو څخه په ټینګه منع شوی دی . رسول الله صلی الله علیه وسلم په یو قدسي حدیث کی فرمایی چی الله تعالی فرمایلی دي چی اې زما بندګانو ، ما پر ځان باندی ظلم حرام کړی دی ، نو هغه می پر تاسو هم حرام کړی دی ، پس یو پر بل ظلم او ستم مه کوئ.

درېیم ـ د انسان ظلم پر خپل ځان باندی :

د ګناهونو ارتکاب او د ناروا کارونو کول ، د خدای د لاری څخه انحراف ، او د شیطان پیروي کول ټول پر خپل ځان ظلم دی، رسول الله صلی الله علیه وسلم د افرادو د حق او حقوقو پر ځای کولو باندی ، مخکی له دې چی د الله تعالی لخوا د هغوی سره د حساب کتاب ورځ راورسیږی ، ډیر ټینګار کوی او داسی فرمایی : « په خدای قسم چی د قیامت په ورځ به د اصلی څښتنانو حقوق بیرته اعاده کوئ او حتی د بې ښکره پسه قصاص به د ښکرور پسه څخه اخیستل کیږی . »

نو ځکه هر چا چی ظلم کړی وی یا هغه څه یې غصب کړی وی چی حق یې نه وی ، نو د قیامت په ورځ به یې هماغه شی د غاړی طوق وی او خدای تعالی به د هغه ظلم په سبب چی په دې دنیا کی به یې کړی وی عذاب ورکوی .

پیغمبر صلی الله علیه وسلم داسی فرمایی : « الله تعالی ظالم ته مهلت ورکوی او کله چی یې ونیسی او مؤاخذه یې کړی نو نه یې ایله کوی . »

په ټولنه کی د ظلم د پراختیا او د فساد د رواجولو او د هغو د خطرناکو پایلو په ارتباط د رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه ډیر حدیثونه نقل شوي دي . مثلا: نبی کریم صلی الله علیه وسلم وفرمایل چی : « آیا پوهیږئ چی مفلس څوک دی؟ ورته وویل شوه چی زموږ په نظر مفلس هغه څوک دی چی نه درهم ولری نه دینار ، او نه مال ولری نه دولت، رسول الله صلی الله علیه وسلم ورته وفرمایل چی زما د امت مفلس هغه څوک دی چی د قیامت په ورځ به د لمونځونو ، روژو او زکات سره حاضریږی، خو یوه ته به یې ښکنځل کړی وی، پر بل به یې تهمت تړلی وی، د هغه بل به یې مال خوړلی وی، هغه بل به یې وژلی وی ، هغه بل به یې وهلی ټکولی وی. نو ځینی نیکۍ به یې دغه ته او ځینی به یې هغه بل ته ورکول کیږی ، او د نورو د حق د اداینی څخه مخکی چی د ده نیکۍ پای ته ورسیږی نو د هغوی ګناهونه به د ده په غاړه کی لویږی څو چی د دوزخ کندی ته به وغورځول شی .»

کله چی رسول الله صلی الله علیه وسلم معاذ رضي الله عنه یمن ته لیږه، نو داسی یې ورته وویل : د مظلوم د دعا څخه خبردار اوسه ، ځکه چی د مظلوم انسان د دعا او الله تعالی تر منځ د هغه د اجابت هیڅ کوم خنډ نسته.

همدا راز ، د رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه روایت سوی چی فرمایلی یې دي : « د خپل ورور سره که ظالم وی یا مظلوم ، مرسته وکړئ . یو صحابي عرض وکړ چی اې د خدای رسوله صلی الله علیه وسلم ! هر کله که هغه مظلوم وی نو کومک ورسره کوو ، خو که هغه ظالم وی څنګه کومک ورسره وکړ

ورته ویې فرمایل : هغه د ظلم او ستم څخه راوګرځوه ، دا پخپله د هغه سره کومک دی.»

څنګه؟ چاره یې سیاست او سیاست بازۍ نه ده، حزب او حزب بازۍ نه دي ، بلکی اول په خپل ځان کی بدلون راوستل دي ( الرعد : ۱۱ ) ؛ وروسته صبر او تحمل دی ( البقره : ۱۵۳ ) ؛ وروسته دین ته په کامل ډول ننوتل او د پیغمبر صلی الله علیه وسلم څخه بشپړ متابعت دی ( البقره : ۲۰۸ ؛ آل عمران : ۱۱۹ ؛ التوبه : ۸۶ ) چی همدا د ظلم او ظالم څخه د خلاصون یوازینۍ لاره او کیلی ده.